ایستگاه راه آهن چم سنگر

ایستگاه راه آهن چمسنگر و ایستگاههای منطقه راه آهن لرستان

ایستگاه راه آهن چم سنگر

ایستگاه راه آهن چمسنگر و ایستگاههای منطقه راه آهن لرستان

تولد لریاتی ها

این مطلب را برای دوستانی می نگارم که چند روزی است از زادروز تولدشان یعنی 30-31 شهریور ماه گذشته است ! اگر به اجمال نگاهی کوتاه به زادروز تولد بچه های لر قبل از سالهای 57 بیندازیم متوجه میشویم که اکثر این بچه ها زادروز تولدشان 30 و31 شهریور ماه ذکر شده در حالی که ممکن است زادروز تولدشان واقعا با روز ذکر شده در سجل شان فرق داشته باشد و یا در فروردین ،اردیبهشت ویا ماههای دیگر سال متولد شده باشند! اما باتوجه به فاصله زمانی بین تهیه شناسنامه و بازدیدهای دوره ای مامور ثبت احوال از روستاهها وعشایر گاه اتفاق افتاده که روز تولد و روز ثبت شناسنامه با هم یکی است و دویا سه برادر ویاخواهر از فرزندان یک خانواده روز ثبت شناسنامه شان یکی است فقط سال تولدشان متفاوت است! اینهم  اشکالی ندارد چون ما در حافظه بلندمدت پدر ومادرمان روز وماه وسال دقیق تولدمان حک شده است وانان همیشه با یک حساب سرانگشتی مثلا چندمین روز ویا ماه زمستان ویا چند روز ویا چند شب قبل ویا بعد از شب چله و یا بعد از ییلاق ویا قشلاق ویا بعد از برداشت گندم و یا براساس مکان یعنی "جامالگه" ویا ..... دقیقا زادروز تولدمان را یادآوری میکنند وما هم خوشحال از پی بردن به راز ورمرز وز تولدمان آن را برای دوستان ویا فرزندان خود بیان میکنیم ! حال اینکه اکثر تولدها یا در انتهای تابستان ویا زمستان بوده بخاطر اینکه مامور ثبت احوال با یک حساب سرانگشتی دقیق برای روز اول مدرسه زادروز تولدی برایمان ثبت میکردند وچنین است زادروز تولدبسیاری از لرهای قبل از سال 57 تقریبا در یک روز ونزدیک بهم است .بارها اتفاق افتاده که سالروز تولد دوستی را بر اساس شناسنامه تبریک گفته ولی ضمن تشکر اصلاحیه ای بر آن اضافه نموده که مثلا سالروز تولدش دقیقا 14 فروردین است نه اول فروردین یا 30 شهریور واز این دست قبیل !!اینها چیزی را عوض نمیکند اما خوب است بدانیم که روزنگار ما ایلیاتی ها گاها بر اساس زمان ومکان وشرایط ومقتضیات عشایری وایلیاتی مان با همه قوانین وخط کشی ها ی مدون فرق میکند..

قسم مادر در فرهنگ لریاتی

یتوان گفت که "مادر"مقدس ترین نماد وسمبل برای ادای سوگند است.بطوریکه در فرهنگ لریاتی و ایلیاتی قسم یاد کردن مادر با عناوینی همچون " به شیر مادر" و"به خاک مادر " نمونه ای از قسم هایی هستند که به قول معروف موی لای درزشان نمی رود وبیشتر اوقات افراد با شنیدن این نوع قسم به راستی ودرستی موضوع ومنظور گو ینده آن پی میبرند.شیر مادر عصاره ای است که از وجود مادر سرچشمه گرفته وبنوعی پاکترین وبی آلایش ترین ماده ی حیات انسان است و این پاکی حلالیتی نهفته دردرون خودش دارد و به همین خاطر هم برای کسانیکه قسم آن را باور دارند  مقدس است.قسم هایی دیگر درفرهنگ ایلیاتی مانند "جان" افراد نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار هست.طوری که درفرهنگ قدیم لریاتی صداقت وشفافیت لری درگفتار ورفتار مردم نقشی اساسی داشته وقسم با عنوان"جان شما" نیز از اهمیت وصحت خاصی برخوردار بوده است .انواع قسم نیز باتوجه به زمان نیز دائم درتغییر بوده و"جان هرچی مرد" و"به علی (ع) قسم " و"حضرت عباس"و"جان پدر" و"به خاک پدر" ... نیز رواج داشته ودارد .هرچند امروزه نیز درصداقت و شفافیت ها نیز تردیدهایی وجود دارد اما هنوز درعشایر ومردمانی که هنوز فرهنگ واصالت وشفافیت لری را در میان قوم لر در وجودشان حفظ نموده وصداقت ودرستی وراستی جزء آداب ورسوم و هویتشان است رواج دارد وحتی برای مهمترین مساله هم لازم به سوگند یاد کردن وجود ندارد و به قول معروف "حرف مرد یکی است" و"راستی ودرستی" اساس کارشان است وکمتر موقعی لازم است به مقدساتشان سوگند بخورند چون مقدساتشان اهمیت ویژه ای در وجود وزندگیشان محسوب میشود کما اینکه در کشور ایتالیا نیز برای "قسم مادر" اهمیت وىژه ای قائلند و اگر بخواهی فردی ایتالیایی را ناراحت وخشمگین سازی به دروغ قسم مادر یاد کن تا آن وقت اوج عصبانیت وپرخاشگری اش را ببینی! چیزی که شاید نزدیکی دو تفکر و دونوع نگاه به مقدس بودن نام ویاد "مادر" است که درهمه ی فرهنگ ها وملل گوناگون جایگاه ویژه ای دارد همچنان که در فرهنگ ایلیاتی ما لرها ازمقدس ترین قسم هاست.